ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ
Διαχρονικά, σε όλες τις προγραμματικές περιόδους, τα τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα Μεταφορών συγχρηματοδοτούσαν κυρίως Μεγάλα Έργα επί των Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΔΜ) της χώρας (οδικά, σιδηροδρομικά, λιμενικά και έργα αεροδρομίων), καθώς και Μεγάλα Έργα αστικών καθαρών μεταφορών (ΜΕΤΡΟ, ΤΡΑΜ, Προαστιακό, ΗΣΑΠ, προμήθειες ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ).
Επομένως, το περιεχόμενο και η στοχοθεσία του ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ βασίζεται στην επίτευξη των στόχων όλων των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων (Α’ ΚΠΣ, Β’ ΚΠΣ, Γ’ ΚΠΣ, ΕΣΠΑ 2007-2013) και συνεχίζει για να ολοκληρώσει ή/και να αναπτύξει περαιτέρω τις υποδομές επί των ΔΔΜ, σύμφωνα με το εγκεκριμένο Στρατηγικό Πλαίσιο Επενδύσεων Μεταφορών (ΣΠΕΜ) 2014-2025.
Ο σχεδιασμός αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων του τομέα Μεταφορών του ΕΠ για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του, αποτυπώνεται - σε πρώτο επίπεδο - στα ποσοτικά στοιχεία των Αξόνων Προτεραιότητας του Προγράμματος. Μεγάλο βάρος δίνεται πρωτίστως στα έργα αστικών μεταφορών καθώς και στα οδικά και σιδηροδρομικά έργα και δευτερευόντως στα έργα των θαλασσίων και αεροπορικών μεταφορών.
Πιο αναλυτικά, το συνολικά 52,50% των πόρων του ΕΠ έχει κατανεμηθεί ως εξής:”»
1. Σιδηροδρομικές μεταφορές: 10,48% των πόρων του ΕΠ(Α.Π. 1 και 2)
Για τις σιδηροδρομικές μεταφορές αξιοποιούνται τα 454,3 εκατ. € κοιν. συνδρομής του ΕΠ, καθώς και τα επιπλέον διαθέσιμα 580 εκατ. € κοιν. συνδρομής του χρηματοδοτικού μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility – CEF). Αξιοποιούνται, δηλαδή, σε επίπεδο χώρας περίπου 1 δις € κοινοτικής συνδρομής συνολικά με τα οποία επιδιώκεται:
(α) Η προώθηση της ολοκλήρωσης του βασικού σιδηροδρομικού ΔΕΔ-Μ της χώρας ως βασικού, αξιόπιστου, σύγχρονου και διαλειτουργικού δικτύου του εθνικού συστήματος μεταφορών με:
- Την ολοκλήρωση του κύριου σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕ/Π στην κατεύθυνση Βορράς – Νότος (Πάτρα – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Ειδομένη / Προμαχώνας) σε συνέργεια με το χρηματοδοτικό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» CEF.
- Την εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας του ΠΑΘΕ/Π και σταδιακή προσαρμογή του στο ERTMS (European Rail Traffic Management System) και στο ETCS (European Train Control System).
(β) Η προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος εμπορευματικών μεταφορών με υλοποίηση/αναβάθμιση των σιδηροδρομικών συνδέσεων του βασικού (core) σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕ/Π με επιλεγμένα σημαντικά λιμάνια του βασικού και του αναλυτικού ΔΕΔ-Μ και με ΒΙΠΕ.
Τα έργα με τα οποία θα υλοποιηθούν οι ανωτέρω προτεραιότητες αποτυπώνονται στον πίνακα του Παραρτήματος ΙΙ, (Ά.Π. 1 & 2), καθώς και στον επιμέρους πίνακα του ιδίου Παραρτήματος με τα έργα του CEF.
- Στοχοθεσία σιδηροδρομικών έργων του ΕΠ
Με τους πόρους όλων των προηγούμενων Περιόδων και του ΕΣΠΑ 2007-2013 (ΕΤΠΑ, ΤΣ και Εθνικούς) εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθούν 550 χλμ. διπλής γραμμής από τα συνολικά 694 χλμ. διπλής γραμμής του σιδηροδρομικού βασικού άξονα ΠΑΘΕ (Πάτρα - Αθήνα – Θεσσαλονίκη), δηλαδή το 79% του συνολικού μήκους του. Επί αυτών των 694 χλμ. διπλής γραμμής, εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί και η ηλεκτροκίνηση επί 479 χλμ. περίπου, δηλαδή επί του 69% του συνολικού μήκους.
Τα υπόλοιπα 143 χλμ. της διαδρομής Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας προς Βουλγαρία είναι μονή σιδηροδρομική γραμμή για την οποία απαιτούνται βελτιώσεις κατά τμήματα στην υποδομή/επιδομή, εγκατάσταση της ηλεκτροκίνησης και συστημάτων.
Τα 77 χλμ. της διαδρομής Θεσσαλονίκη – Πολύκαστρο –Ειδομένη θα έχουν ολοκληρωθεί ως λειτουργική μονή σιδηροδρομική γραμμή (υποδομή/επιδομή και ηλεκτροκίνηση) και θα απαιτείται η εγκατάσταση συστημάτων.
Με τις προβλεπόμενες παρεμβάσεις του ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ, σε συνέργεια με το χρηματοδοτικό μηχανισμό «Συνδέοντας της Ευρώπη» (CEF):
(α) Θα ολοκληρωθούν τα υπόλοιπα 144 χλμ. από τα 694 χλμ. διπλής γραμμής του σιδηροδρομικού βασικού άξονα ΠΑΘΕ (Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη) και θα αναβαθμισθούν και 52,5 χλμ. υφιστάμενης επί του ιδίου άξονα διπλής γραμμής στο τμήμα ΣΚΑ – ΟΙΝΟΗ.
(β) Θα τοποθετηθούν όλα τα απαραίτητα συστήματα (σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών) επί του συνολικού μήκους των 694 χλμ. του σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕ.
(γ) Θα τοποθετηθεί ηλεκτροκίνηση επί των υπολειπόμενων 215 χλμ. από τα 694 χλμ. διπλής γραμμής του σιδηροδρομικού ΠΑΘΕ, καθώς επί των 143 χλμ. μονής γραμμής του διασυνοριακού σιδηροδρομικού άξονα ) «Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» προς Βουλγαρία.
(δ) Θα τοποθετηθούν συστήματα και επί των διασυνοριακών σιδηροδρομικών αξόνων μονής γραμμής (α) «Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» προς Βουλγαρία (στο συνολικό μήκος των 143 χλμ) και (β) «Θεσσαλονίκη – Πολύκαστρο» προς FYROM (σε συνολικό μήκος των 77 χλμ.).
(ε) Θα κατασκευαστούν/αναβαθμιστούν 58 χλμ. σιδηροδρομικής γραμμής συνδέσεων με τον κύριο σιδηροδρομικό ΠΑΘΕΠ (συνδέσεις με λιμένα Λαυρίου, λιμένα Θεσσαλονίκης, ΒΙΠΕ και λιμάνι Βόλου).
(στ) Θα τοποθετηθεί ηλεκτροκίνηση επί 62 χλμ. της υφιστάμενης μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισα – Βόλος.
2. Οδικές μεταφορές και οδική ασφάλεια: 13,37% των πόρων του ΕΠ(Α.Π. 3, 4 και 5)
Για τις οδικές μεταφορές αξιοποιούνται τα 579,5 εκατ. € κοιν. συνδρομής του ΕΠ, με τα οποία επιδιώκεται:
(α) Η υλοποίηση επιλεγμένων σημαντικών τμημάτων του αναλυτικού οδικού ΔΕΔ-Μ που ενισχύουν τη «συνεκτικότητα» του συνολικού οδικού συστήματος ΔΕΔ-Μ σε συνέργεια με τις παρεμβάσεις της περιόδου 2007-2013.
(β) Η υλοποίηση επιλεγμένων οδικών συνδέσεων με διευρωπαϊκά λιμάνια και αεροδρόμια της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας.
(γ) Η ενίσχυση της αποτελεσματικής πρόληψης και αντιμετώπισης/διαχείρισης των ατυχημάτων και των επιπτώσεών τους σε όλη τη χώρα με εστιασμένες βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις υψηλής αποδοτικότητας βελτίωσης σε επικίνδυνα τμήματα του εθνικού αναλυτικού ΔΟΔ που δεν έχει αναβαθμισθεί, καθώς και μέτρα ενεργητικής οδικής ασφάλειας (της ΕΛΑΣ και του Πυροσβεστικού Σώματος).
1. Στοχοθεσία οδικών έργων του ΕΠ
Με τους πόρους όλων των προηγούμενων Περιόδων και του ΕΣΠΑ 2007-2013 (ΕΤΠΑ, ΤΣ και Εθνικούς) εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το σύνολο σχεδόν, ήτοι 1.766 χλμ. του βασικού (core) Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου(ΔΟΔ) της χώρας (εκτός από την σύνδεση Ιωάννινα – Κακαβιά μήκους 68χλμ. με την Αλβανία). Επίσης, θα έχουν ολοκληρωθεί και 750 χλμ. από τα συνολικά 2.500 χλμ. του αναλυτικού ΔΟΔ της χώρας, δηλαδή το 30% του αναλυτικού ΔΟΔ.
Με τις προβλεπόμενες παρεμβάσεις του ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ επί του ΔΟΔ, κατασκευάζονται / αναβαθμίζονται επιπλέον 225 χλμ. επί του αναλυτικού ΔΟΔ, εκ των οποίων:
(α) Τα 139,5 χλμ. είναι τα υπολειπόμενα νέα τμήματα των Συμβάσεων Παραχώρησης Αυτοκινητοδρόμων (Πάτρα – Πύργος και Καλό Νερό –Τσακώνα στον αυτ/μο Πάτρα – Πύργος - Τσακώνα, Λαμία – Ξυνιάδα στον αυτ/μο Ε65).
(β) Τα 19 χλμ. είναι νέες παρεμβάσεις αναβάθμισης τμημάτων του υφιστάμενου Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ).
(γ) Τα 48,5 χλμ. αφορούν την ολοκλήρωση του έργο της οδικής σύνδεσης της περιοχής Ακτίου με το δυτικό άξονα Βορρά – Νότου (συνεχιζόμενο από το ΕΠ-ΕΠ 2007-2013).
(δ) Τα υπόλοιπα 18 χλμ. είναι νέα έργα επί των ΔΔΜ (οδική σύνδεση με 6ο προβλήτα ΟΛΘ, Παράκαμψη Χαλκίδας)
Θα ολοκληρωθεί με αυτές τις παρεμβάσεις το 39% του ΔΟΔ της χώρας με προδιαγραφές αυτοκινητόδρομου ή/και οδού ταχείας κυκλοφορίας (express road), σύμφωνα με το σχετικό Καν. 1315/2013 για τα ΔΔΜ.
3. Θαλάσσιες μεταφορές: 1,16% των πόρων του ΕΠ(Α.Π. 6)
Για τις θαλάσσιες μεταφορές αξιοποιούνται τα 50 εκατ. € κοιν. συνδρομής του ΕΠ, με τα οποία επιδιώκεται:
(α) Η ολοκλήρωση των υποδομών του κύριου λιμένα Ηγουμενίτσας,
(β) Η υλοποίηση επιλεγμένων από το τ. ΥΝΑ παρεμβάσεων που αφορούν συστήματα διαχείρισης της θαλάσσιας κυκλοφορίας (π.χ. VTMIS) και συστημάτων / μέσων έρευνας και διάσωσης.
(γ) Η υλοποίηση επιλεγμένων από το τ. ΥΝΑ παρεμβάσεων βελτίωσης της ασφάλειας των λιμενικών εγκαταστάσεων.
4. Αεροπορικές μεταφορές: 1,67% των πόρων του ΕΠ(Α.Π. 7)
Για τις αεροπορικές μεταφορές αξιοποιούνται τα 72,5 εκατ. € κοιν. συνδρομής του ΕΠ, με τα οποία επιδιώκεται:
(α) Η υλοποίηση επιλεγμένων από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) οριζόντιων παρεμβάσεων περαιτέρω βελτίωσης της ασφάλειας αεροναυτιλίας μέσω προμήθειας/ εγκατάστασης σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας και επικοινωνιακών συστημάτων για ικανοποίηση των απαιτήσεων του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού.
(β) Η υλοποίηση επιλεγμένων από την ΥΠΑ παρεμβάσεων αποκατάστασης περιβάλλοντος χώρου και εγκατάστασης συστημάτων προσέγγισης, αναβάθμισης Η/Μ εγκαταστάσεων και φωτοσήμανσης, εξοπλισμού και αυτοματισμού συστημάτων αεροναυτιλίας σε νησιωτικά απομακρυσμένα Α/Δ του ΔΔΜ.
5. Αστικές μεταφορές: 25,82% των πόρων του ΕΠ(Α.Π. 8 & 9)
Για τις αστικές μεταφορές αξιοποιούνται τα 1.119 εκατ. € κοιν. συνδρομής του ΕΠ, με τα οποία επιδιώκεται:
(α) Η ολοκλήρωση των εν εξελίξει έργων Μετρό στη Θεσσαλονίκη (βασικό έργο και επέκταση προς Καλαμαριά με συνολικό μήκος 14,4 χλμ. γραμμής) και στην Αθήνα (επέκταση της γραμμής 3 του ΜΕΤΡΟ της Αθήνας στο τμήμα «Χαϊδάρι-Πειραιάς» με συνολικό μήκος 7,6 χλμ. γραμμής).
(β) Η κατασκευή της νέας Γραμμής 4 Μετρό (γραμμή U) από Άλσος Βεϊκου έως Γουδί μήκους 11,7 χλμ. στην Αθήνα.
(γ) Η υλοποίηση δράσεων βελτίωσης του συστήματος αστικών και προαστιακών συγκοινωνιών, όπως η ανακαίνιση της Γραμμής 1 ΗΣΑΠ, ο εκσυγχρονισμός της διαχείρισης καυσίμων στο στόλο των λεωφορείων, ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση λειτουργίας του συστήματος ελέγχου των λεωφορειο-λωρίδων, η εγκατάσταση συστήματος πληροφόρησης επιβατών ΟΑΣΑ, κ.α.).
Τα έργα που συγχρηματοδοτούνται από τους Α.Π. 8 & 9 του ΕΠ αποτυπώνονται στον πίνακα του Παραρτήματος ΙΙ.
